Yaşar Şimşek’in Hisar’dan Portreler kitabı Günce Yayınları arasından çıktı. Bu kitap birçok anlamda dikkate değer bir çalışma olmayı hak ediyor. Öncelikle, edebiyatımızın bir dönemine damga vurmuş Hisar dergisini gündeme getirmiş oldu bu çalışma. Dergi sayfalarında kalmış portre yazıları bu kitap vasıtası ile okuyucuyu ile buluşmuş oldu. Ayrıca, günümüzde çok da rağbet edilmeyen portre türü seçkin örneklerle günümüz okuyucusu ile buluştu.
Yaşar Şimşek’in akademik çalışmaları arasında olan Hisar dergisi, birçok özelliği ile edebiyat dünyamızda yerli sesin bir buluşma noktası olmuştu. Bu dergi şairleri özellikle şiirde oluşturdukları güçlü ses ve birliktelik ile bir topluluk olmayı başarmıştır.
İki bölümden oluşuyor kitap. Birinci bölümde Hisar dergisinde yayınlanan on iki portreye yer veriyor Şimşek. Portresi yer alan isimler; Munis Fahri Ozansoy, Mustafa Necati Karaer, Fikret Sezgin, İlhan Geçer, Mehmet Çınarlı, Osman Fehmi Özçelik, Nevzat Yalçın, Yahya Benekay, Feyzi Halıcı, Ümit Yaşar Oğuzcan, Ahmet Tufan Şentürk, Gültekin Samanoğlu.
Kitabın giriş bölümünde bu yazılara dair notları paylaşıyor Yaşar Şimşek. Portreler; Mehmet Çınarlı, Gültelkin Samanoğlu ve Yahya Benekay tarafından kaleme alınmış.
Kitabın ikinci bölümünde portre türü, Türk Edebiyatı’nda portrenin yeri ve önemi anlatıldıktan sonra Hisar’da çıkan portrelere dair yazarın değerlendirmeleri var.
Günümüzde dergilerde portre türüne çok da rastlayamıyoruz. Bunun en önemli sebebi olarak ben artık bireysel bir edebiyat dünyasına doğru evrilmemizi görüyorum. Herkes kendi dünyasında yaşıyor ve yazıyor. Kendinden başkasını görmeyenin bir başkası hakkında yazmasını da beklemek ne yazık ki çok da mümkün değil.
Yaşar Şimşek, portre türüne dair oldukça geniş kapsamlı bir değerlendirme yapıyor. Türün ortaya çıkışı, özellikleri, edebiyat dünyasındaki yeri gibi birçok konu alınıyor kitabın ikinci bölümünde.
“Diğer taraftan portre yazıları, genel özellikleri itibariyle çoklukla bilgilendirici / öğretici türler içinde değerlendirilmektedir. Bununla birlikte portre hem resim sanatından doğduğu hem de betimsel bir anlatıma dayandığı için estetik/ güzellik değeriyle de ilgi uyandırmaktadır.” S. 87)
Portre türünün tarihi sürecini de anlatıyor Şimşek. Tanzimat ile birlikte edebiyat dünyamızda tam anlamıyla portre yazılarına rastlıyoruz. Daha sonraki çalışmalar bu türün gelişmesine katkı sağlamıştır.
“Portre, müstakil bir tür olarak Cumhuriyet edebiyatı içinde değerlendirilirken bu türden yazıların çıkış noktası başlangıçta dergi ve gazete gibi süreli yayınlar olmuştur.” (s. 92)
Daha sonra Hisar dergisinin edebiyatımızdaki yerine de değiniyor Şimşek. Özellikle derginin çıktığı dönemin şartlarına göre oldukça önemi bir duruşu var derginin. Kök ve gelenek kavramlarının verilen eserlerle somutlaştırıldığı bir sürecin sesi olmuştur Hisar dergisi. Görünen anlamda Garip akımına ve edebiyat çevrelerindeki savrulmaya bir karşı çıkış diyebiliriz bu duruşa.
“Topluluk üyeleri, milli kaynaklardan, gelenekten büyük ölçüde yararlanmışlar ve bu öz içinde Türk şiirini yeni bir yoruma, biçime ulaştırmaya çalışmışlardır.” (s.97)
Kitabın sonunda Hisar’da yayınlanan portrelerin değerlendirmesini yapıyor Yaşar Şimşek. Yazılardan notlarla yapılan göndermeler üzerine görüşlerini paylaşıyor. Yazarların ele aldıkları kişilere dair görüşlerine yeni açılımlar ve notlar paylaşıyor Şimşek.
Edebiyat tarihimizin bir dönemine damga vurmuş Hisar dergisini ve derginin yazarlarını tekrar gündeme taşıyan bu kitap bir geleneğin günümüz edebiyat dünyasında da tekrar hatırlanmasına vesile olması anlamında önemli bir çalışma olmuş. Diğer yandan portre türüne ilgi duyanlar için de Yaşar Şimşek’in notları rehberlik yapacak özgün notları barındırıyor. Kendi dışındaki dünyaya kulak vererek edebiyat dünyamız adına önemli çalışmalar yaptığına inanılan kişilerin portreleri kaleme alınarak edebiyatın bir geleneğini tekrar canlandırmak mümkün olacaktır. Edebiyat dünyası dediğimiz bu alem, sadece yaşanan andan ibaret değil, geçmişiyle ve yaşanan anıyla uçsuz bucaksız bir dünyadır. Yaşar Şimşek’in çalışması da bir döneme ışık tutarak bu geleneği bir katkı sunmuştur.
Yaşar Şimşek – Hisar’dan Portreler- Günce Yayınları- 2024